مقاله: بازتاب اعتراض‌های اجتماعی در فیلم‌های دهه‌ی 1350 (مطالعه‌ی موردی: اسرار گنج دره‌ی جنی ، تنگسیر، سفر سنگ)

سینمای ایران در دوره­ی پهلوی دوم، رونق گرفت و ساخت فیلم­های سینمایی افزایش یافت. تا قبل از آن نمایش فیلم­های وارداتی هندی، عربی و غربی بسیار بود. در ادامه با توجه به سلیقه­ی جامعه و فروش گیشه، روند تولید فیلم­های ایرانی به سمت «فیلمفارسی»، جریان داشت. فیلمفارسی در سطح نازل و برای مخاطب عام ساخته می­شد؛ مخاطبانی که از روند نوسازی­ ناکامل اقتصادی، تغییرات فرهنگی و اجتماعی به سوی مدرنیته ناتمام، معترض بودند. در دهه­ی 50 ش. و در میان موج فیلمفارسی، فیلم­های انتقادی هم نسبت به اوضاع جامعه ساخته ­شد. فیلم­هایی چون؛ اسرار گنج دره­ی جنی (1352) ابراهیم گلستان، تنگسیر (1353) امیر نادری و سفر سنگ (1356) مسعود کیمیایی. در این پژوهش، با رویکرد تحلیل گفتمان، سه نمونه­ی انتخابی از فیلم­های انتقادی در دهه­ی 50 ش. بررسی شده است. یافته­ی پژوهش نشان می­دهد، فیلم­های انتقادی انتخاب شده از دهه­ی 50، بیانگر انتقاد به نوسازی، تعارض سنت و مدرنیته، بحران و تعارض­های هویتی و اجتماعی است. بازتاب این تعارض­ها در قالب اسلام­گرایی، دعوت و تحریک به طغیان­های مردمی علیه ظلم و ستم بود. محتوا و عناصر داستانی و تصویرگری در این فیلم­ها، گویی به قیام و عصیان اجتماعی توصیه می­کردند که چند سالی بعد اتفاق افتاد.