با نزدیکتر شدن رویکردها و ایده های علمی و هنری به همدیگر و مطرح‌شدن نسبت بین جامعه و هنر، تصویر ارائهشده از گروههای مختلف، به‌ویژه گروههای فرودست جامعه، از جمله زنان، در رسانهها به موضوعی جدی برای پژوهش بدل شد. مقالة حاضر میکوشد با اتکای به ایدههای نظریة فمینیسم و رویکرد گفتمانکاوی، نحوة بازنمایی این تصویر را در آثار سینمایی (ده فیلم) دهة 1380 در ایران توصیف و نسبت تصاویر برساختة آن‌ها را با گفتمانهای سیاسی غالب در این دوره تحلیل کند. براساس یافتهها، در بیشتر فیلمها، بازنمایی زندگی زنان به سمت مدرنترشدن و متمایل به ایدههای غیرمردسالارانه میرود، اما این زنان مدرن هم هرگز در حالتی قطبی قرار نمیگیرند. آنان هم‌زمان ویژگیهای اصلی هر دو گفتمان را با خود دارند. با توجه به کلیت تصاویر، بهرغم تأثیرپذیری این آثار از نگرش کارگردانان و تعلقات گفتمانی آن‌ها، جلوههایی بازتابی از شرایط اجتماعی مسئلة «زنانگی و مردانگی» در این فیلمها دیده میشود. گویی بازتابی از شرایط گذار واقعی جامعه از مرحلة سنتیتر به مدرنتر در فیلمها نیز وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
تصویر زن در سینما (تحلیلی بر ده فیلم دهۀ ١٣٨٠ سینمای ایران ) جلیل کریمی ١*، سیاوش قلی پور، مریم هوری 3 2 چکیده با نزدیک تر شدن رویکردها و ایده های علمی و هنری به همدیگر و مطرح شدن نسبت بین جامعـه و هنـر، تصـویر ارائه شده از گروه های مختلف ، به ویژه گروه های فرودست جامعه ، از جمله زنان ، در رسانه ها به موضوعی جدی برای پژوهش بدل شد. این جمع بندی شامل محورهای ذیل است : ـ سیاست گذاری های فرهنگی عمدتا معطوف به گذشته ؛ ـ وجود کلیشه های سنتی مردسالارانه ؛ ـ وجود نشانه هایی از تلاش برای گذر از گفتمان مردسالار؛ ـ دشواری رسیدن به فردیت یا سوژگی زنانه و چالش با گفتمان مردانه ؛ ـ ابزاری سازی زن ، به ویژه در آثار غیرسینمایی (از جمله در تبلیغات )؛ ـ وجود نشانه هـای تغییـر در نحـؤە بازنمـایی زنـان در سـینما بـه نفـع گفتمـان مـدرن و کمترمردسالار. درنتیجه ، چون فیلم تأییدی بر نقش مادر براساس گفتمان مردسالار و سنتی است ، درنهایت می توان گفت کـه فـیلم بـراسـاس نظم گفتمانی سنت گرا ساخته شده و گفتمـان سـنتی و مردسـالار و همچنـین قـدرت موجـود، یعنی اصول گرا را تأیید و بازتولید می کند که در تولید فیلم هم سیاست گذاری های اصـول گـرا و هم دیدگاه خود کارگردان (ملاقلی پور) مؤثر بوده است . فیلم زن دوم درصدد بازنمایی مشکلات زنان در جامعۀ مردسالار و بـا گفتمـان فمینیسـتی سازگار است و سعی دارد این نظم گفتمانی را تأیید کند.
