ظهور مکتب فرمالیسم در سالهای آغازین قرن بیستم، تأثیر گستردهای بر شیوۀ تحلیل متون ادبی و هنری نهاد. فرمالیستها با مطرح کردن ادبیّت اثر به عنوان وجه تمایز اثر هنری از غیر هنری، ادبیّت را قابل تعمیم به سایر هنرها و مخصوصاً سینما میدانستند. از این رو، بررسی ادبیّت در یک اثر سینمایی تنها محدود به واژگان نیست و جنبههای زبانی، تصویری و محتوایی اثر را شامل میشود. همانگونه که در ادبیات استفاده از صناعات ادبی (معانی، بیان و بدیع) در واژگان و کلام موجب بلاغت متن میشود، در سینما نیز این صناعات به شکلی دیگر و به یاری تصاویر، تدوین، میزانسن، نورپردازی و … معانی بلیغی میآفرینند. مقالۀ حاضر با تکیه بر نظرات فرمالیستها و نئوفرمالیستها، در صدد بررسی و تحلیل فیلم «مادر» علی حاتمی از منظر ادبیّت و تشریح جنبههای زیباییشناسی و ادبی آن است. بدین منظور علاوه بر بررسی متن فیلمنامه، بلاغت موجود در نماها و تصاویر آن نیز مورد تحلیل قرار گرفتهاند. با توجه به تحلیل صورت گرفته، استفاده از آرایههای ادبی فراوان در گفتوگو میان شخصیتهای داستان و روشها و فنون انتقال مفاهیم توسط تصویر، اثر حاتمی را از نظر ادبی برجسته کرده است و به آن هویتی مستقل بخشیده که با هر بار مواجهۀ مخاطب آگاه با این اثر، بیش از پیش ظرفیت ادبی و تأثیرپذیری واژگانی و مفهومی آن از ادبیات کلاسیک فارسی آشکار میشود.