اشغال ایران توسط متفقین به روایت هنر
هجوم متفقين به مرزهاي ايران در ساعت 4 بامداد روز سوم شهريور 1320 آغاز شد. قوای انگلیس از جنوب و قوای روس از شمال و غرب، ایران را مورد تجاوز قرار داد، به طوری که در چند ساعت نیروی دریایی ایران منهدم شد و شمال ایران نیز توسط روس ها به تصرف درآمد. در جنوب کشور نیز همین اتفاق توسط کشتی های انگلیسی افتاد.
این روز بهانه‌ای شد تا مروری داشته باشیم بر آثار نه چندان زیاد تولید شده مرتبط با موضوع بسیار مهم حضور متجاوزانه متفقین در ایران.
اسناد متعددی براساس گزارشات و تلگرافات پاسگاهها و شهرداری ها و دیگر موسسات، جزییات هجوم نظامی متفقین را در شمال و جنوب کشور نشان می دهد. ارتش های متفقین ناگهان به کشور ما حمله کردند،. ارتش ایران بنا به دستور رضاخان تسلیم شد اما قوای متفقین بازهم از زمین و هوا و دریا شهرهای ایران را مورد حمله قرار دادند و علاوه بر خرابی های بسیار، ده ها تن از هموطنان را به خاک و خون کشیده، کشته و زخمی کردند.
به این ترتیب ارتش صد و بيست هزار نفري ايران که با ميلياردها ريال هزينه از ماليات زنان بیوه، دهقان‌ها، کارگران و کارمندان تأمين شده بود، ظرف 4 روز از بین رفت و به دنبال آن فرمانده کل قوايش به اسارت و تبعيد به جزيره موريس فرستاده شد. ارتشي که رضاخان فقط براي سرکوبي مردم و عشاير و زحمتکشان به وجود آورده بود، حتی سه روز هم نتوانست در برابر متفقین و متجاوزان حالت دفاعي به خود بگيرد، و تنها توانست عقب نشيني کند و يا فرار را بر قرار ترجیح دهد.
