اکران در کشورهای دیگر، سکوی پرتاب فیلم های داخلی
هرچه قدر که فیلمهای کوتاه و بلند سینمای ایران در جشنوارههای مختلف خارجی میدرخشند و انواع جوایز سینمایی را به دست میآورند، کمتر فیلمی از ایران موفق میشود تا در چرخه اکران کشورهای دیگر حضور پیدا کند و موفق شود تا نظر تماشاگران سایر کشورها نیز به سمت خود جلب کند.
شاید بسیاری از منتقدان بر این باور باشند که هنوز سینمای ما در کشور خودمان جایگاه چندان مهمی ندارد و کل تعداد تماشاگران و مخاطبان سینمارو کشور در سال در خوشبینانه ترین حالت آن به عدد شش و یا هفت میلیون نفر هم نمی رسند و اصطلاحا کسی برای سینما «تره هم خرد نمی کند» حالا به فکر اکران های بین المللی باشیم؟! در کشور ما هنوز در برخی از شهرها هیچ سالن سینمایی وجود ندارد و بسیاری از سالن های سینمایی شهرهای دیگر نیز از کمترین استاندارد لازم برخوردارند؛ هرچند سازمان سینمایی در تلاش است تا تعداد سالن های استاندارد کشور را افزایش دهد و قول ۱۰۰۰ سالن سینمایی را تا پایان دولت سیزدهم داده است، اما قطعا در کنار وجود سالن های سینمایی، مهم بودن فیلم های با کیفیت در ژانرهای مختلف است تا تعداد افراد بیشتری با سلایق مختلف را راهی این سالن ها کند.
البته با همین بضاعت موجود سینمای ایران در ابعاد بین الملل، برخی فیلم ها که پتانسیل اکران های بین المللی داشته اند، توسط خود عوامل و با رایزنی های آنها (نه سیاست گذاری های دولتی) توانسته اند فیلم خود را در کشورهای دیگر اکران کنند؛ نمونه موفق این ماجرا دو فیلم «متری شیش و نیم» و انیمیشن «پسر دولفینی» است.
فیلم سینمایی «متری شیش و نیم» به نویسندگی و کارگردانی سعید روستایی و تهیه کنندگی سید جمال ساداتیان برای نخستین بار در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد که موفق شد علاوه بر سیمرغ های فنی در بخش های تدوین و صدابرداری، سیمرغ بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را نیز به دست آورد. نوید محمدزاده و پیمان معادی بازیگران اصلی این فیلم هستند.
سینمایی «متری شیش و نیم» علاوه بر حضور در جشنواره های متعدد بین المللی و کسب جوایزی همچون بهترین کارگردانی و بازیگری مرد از جشنواره فیلم توکیو، بهترین فیلم جشنواره فیلم زوریخ و بوردو و جایزه ویژه هیات داوران از جشنواره فیلم هنرهای رزمی چین، بعد از موفقیت خود در جشنواره ریم پولار، در سینماهای فرانسه اکران شد و در نهایت به فروش ۱.۳ میلیون دلاری در سینماهای فرانسه دست یافت.
بریتانیا و اسپانیا مقاصد بعدی دومین ساخته روستایی بود؛ سینمایی «متری شیش و نیم» با حضور یک ساله در سینماهای بریتانیا موفق شد در فهرست برترین فیلمهای اکران شده در سال ۲۰۲۳ و در رتبه بیست و چهارم قرار بگیرد و بعد از آن راهی کشور اسپانیا شود تا در لیست اکران عمومی این کشور قرار بگیرد.
اما دومین فیلمی که علاوه بر اکران عمومی در کشور، اکران های بین المللی خوبی را تجربه کرد، انیمیشن «پسر دلفینی» بود؛ این انیمیشن به کارگردانی محمد خیراندیش و تهیه کنندگی محمد امین همدانی که در سال ۹۹ تولید شده بود، بعد از کرونا و سال گذشته راهی اکران سینماهای کشور شد و توانست با فروش بیش از ۲۳ میلیارد تومانی گیشه خوبی را در آن سال به دست آورد. عوامل این انیمیشن تصمیم گرفتند تا از پتانسیل سینمای روسیه استفاده کرده و انیمیشن خود را در آن کشور نیز اکران کنند؛ همدانی تهیه کننده پسر دلفینی درباره این اتفاق می گوید:« ما توانستیم با بزرگترین توزیعکننده فیلم در روسیه به توافق برسیم. شرکت «CPS» پیشنهاد بالاترین هزینه را از بین سایر شرکتها برای تبلیغات به ما داد پس با آنها وارد قرارداد شدیم و در نتیجه فیلم ما در ۲۷۱۲ سالن به اکران درآمد و در دو هفته اول اکران توانستیم دومین رتبه فروش را در روسیه به دست آورده و مبلغی در حدود ۱۰۰ میلیون روبل معادل یک و هفت دهم میلیون دلار (بیش از ۵۰ میلیارد تومان) فروش داشته باشیم. ابتدا این فیلم به زبان روسی و به شکل بومی شدهای ترجمه و بازنویسی و سپس وارد مرحله صداگذاری و دوبله شد و به جرات میتوانم بگویم دوبلهای که به زبان روسی انجام شد حتی به مراتب از دوبله فارسی بهتر و قویتر بود.»
ترکیه مقصد بعدی این انیمیشن بود و در آن کشور با دوبله ترکی و با همکاری خوانندگان و بازیگران معروف این کشور و تبلیغات فراوان، گیشه خوبی را داشته باشد. این انیمیشن با ۳۰۰ سالن اکران خود را در ترکیه شروع کرد و دو ماهی روی پرده های سینمای این کشور بود. علاوه بر روسیه و ترکیه، انیمیشن «پسر دلفینی» در صربستان، مونته نگرو، بوسنی و اسپانیا هم به اکران درآمد و بعد از آن راهی کشورهای شرق اروپا شد و در آنجا نیز به موفقیت هایی دست پیدا کرد.
و حالا قرار است با رایزنی های اداره کل تامین و رسانه بینالملل سازمان صدا و سیما، فیلم سینمایی «موقعیت مهدی» در سینماهای لبنان به اکران برسد. بی تردید کشورهایی مثل ترکیه، لبنان، قطر و کشورهای فارسی زبانی مثل تاجیکستان و افغانستان می توانند مقاصد خوبی برای فیلم های ایرانی باشند و در نگاهی به بلندای بیشتر، کشورهایی نظیر روسیه و چین نیز می توانند به این فهرست اضافه شوند؛ سینمای چین در حال حاضر با بیش از یک صد هزار سالن سینمایی در حال رقابت با سینمای هالیوود است و به دلیل روابط دوستانه ای که با کشور ما دارد، می تواند مقصدی برای سینمای ما باشد، همان طور که روسیه می تواند فیلم های ما را به اکران عمومی برساند؛ مهم سیاست های بلند مدت و کوتاه مدتی است که می تواند به بازارهای فرهنگی این کشورها وارد شده و از ظرفیت بزرگ اکران سینما و حتی تئاترهای آنها بیشترین استفاده را ببرد.