ایمان در سینما کمرنگ شده است
هادی مقدم‌دوست نویسنده و کارگردان سینما در میز گفتگوی ویژه برنامه «نقد سینما» درباره سختی‌های پرداختن به مقوله «ایمان» گفت: جنس ایمان و دغدغه سینماگران هر ۲ در کم شدن موضوع ایمان در سینما مؤثر هستند. حتی اگر سینماگر دغدغه داشته باشد، دشواری راه ممکن است او را منصرف کند زیرا عموماً این ترس وجود دارد که به معنی ایمان لطمه می‌زند.
مقدم‌دوست درباره سختی‌های پرداختن به مقوله ایمان در سینما بیان کرد: خود مناسک هم می‌تواند شخصیت باشد؛ شخصیت به معنای اینکه مناسک را بشناسیم. در سینما عموماً جایگاه مناسک را در انتهای فیلم می‌دانیم اما اگر آن را در ابتدا یا بدنه داستان بیاوریم، در واقع با مناسک همچون یک شخصیت ارتباط گرفته‌ایم. رابطه یعنی شخصیت‌پردازی و شخصیت‌شناسی مؤمنان با مناسک که ضمن رسیدن به هدف مطلوب باید همراهی هم وجود داشته باشد. افرادی که ایمان را درک کردند، با مناسک رابطه مستمر دارند و با آن همراهی می‌کنند.
اصل این موضوع به شناخت و مطالعه دقیق روند یک فرد در دغدغه ایمانی و الاهیاتی و ارتباطی که با خدا دارد ربط پیدا می‌کند. در حقیقت باید به لحاظ مطالعاتی بتوانیم آن را به دست بیاوریم اما اینکه چگونه آن را روایت کنیم، کار سختی است. البته در متن و شعر شدنی‌تر از به تصویر کشیدن آن است.
این کارگردان با اشاره به نحوه نمایش مناسک دینی در تولیدات سینمایی گفت: باید توجه داشت که مناسک در کجای داستان قرار می‌گیرد؟ عناصر اصلی داستان یا شخصیت داستان. مناسک در قالب موقعیت نمایشی بروز پیدا کرده که هدف شخصیت است مثلاً شخصیتی که می‌خواهد زیارت برود یا روزه بگیرد یا در اعیاد شرکت کند. تا اینجای ماجرا به عنوان هدف شخصیت یا موقعیت نمایشی از مناسک استفاده شده ولی در خود شخصیت قرار نگرفته است. در حقیقت مناسک در بدنه داستان قرار نمی‌گیرد و به مرکزیت درام تبدیل نمی‌شود.
مقدم دوست درباره نپرداختن به مسئله مهم راهپیمایی اربعین در سینما گفت: باید رفت و تجربه کرد. اگر فیلمسازی بخواهد روایت مناسکی را بسازد، باید بتواند حقایق را با ورود به آن کشف کند. در واقع تجربه زیسته داشته باشد و به دیده‌ها و شنیده‌ها اکتفا نکند. این امر باعث می‌شود که فیلمساز یا نویسنده موضع واقعی انتخاب کند.
وی درمورد پرهیز آثار هنری از نمایش نماز و روزه مطرح کرد: گرانی‌های مختلف اعم از احساس ناتوانی باعث این پرهیز شده اما دلیل اصلی آن عدم شناخت صفات مناسک است. وقتی برخورد خلاق با مناسک وجود داشته باشد، باعث ایجاد ایده خوب می‌شود. من معتقدم که عدم نمایش مناسک حذف یک واقعیت و کم‌کاری در شناخت شخصیت آن است.
مهر
