بیان مسئله:نقش عوامل فرهنگی-اجتماعی در شکل‌گیری اثر معماری و چگونگی تأثیرگذاری بافت غیرمادی در انتقال معنای آثار معماری،درکنار عوامل متعدد منتهی به ایجاد سرپناه، مطرح است. یکی از پدیده‌های معماری که می‌تواند انعکاسی از گفتمان‌های اجتماعی در خوانش معنا باشد، «ساختمان‌های بلند مسکونی» است. در این میان، عرصة ارتباط معماری و سینما به عنوان محملی برای بررسی و متقاعدسازی مخاطب بارها مورد انتفاع هردو حوزه بوده است.
هدف: این پژوهش، به دنبال بررسی چگونگی امکان بهره‌مندی از روش‌های تحلیل گفتمان و نشانه‌شناسی آثار معماری و جستجوی رویه‌ای برای دریافت معانی است که مؤید تأثیر بافت فرهنگی–اجتماعی جامعة مخاطب اثر معماری باشد. با این هدف پس از بررسی آرشیو سینمای ایران، تحلیل‌هایی با هدف تطبیق و شناسایی هم‌آمیختگی فضای گفتمانی آثار سینمایی با آثار معماری ارائه شده است.
روش تحقیق:این پژوهش با استفاده از اسناد کتابخانه‌ای و سینمای ایران به روش تفسیری و واکاوی نشانه‌شناسی گفتمانی، با معرفی فیلم‌های سینمایی به عنوان یک منبع نشانه‌شناختی، به کندوکاو گفتمان‌های قالب مطرح در نمونه فیلم‌هایی پرداخته که به شکلی با موضوع ساختمان‌های بلند مسکونی، تولید شده‌اند. سپس از طریق مطالعة بینامتنی، بخشی از معنای معماری را به صورت باز و سیال دریافت کرده است. یافته‌های این پژوهش، به صورت توصیفی-تحلیلی ارائه شده است.
نتیجه‌گیری:نشانه‌شناسی گفتمانی می‌تواند راهبردی منطقی برای خوانش معنای معماری باشد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که ساختمان‌های بلند مسکونی از یک طرف، در چالش با انسجام اجتماعی، حریم خصوصی و ابعاد همسایگی و از طرف دیگر زمینه‌ساز مادی‌گرایی، فردگرایی و تظاهر هستند. این موارد بیشتر در طبقة متوسط جامعه انعکاس یافته و همگام با صیرورت نقش اجتماعی زنان و الگوی جدید خانواده است. خوانش این معانی و قرینه‌سازی، همزمان با ضرورت ایجاد ساختمان‌های بلند مسکونی، می‌تواند به تحول در طراحی این نمونه معماری منتهی شود.
