مقاله: واقع‌گرایی در فیلم: نگاهی انتقادی به نگره‌ی همانندی گریگوری کوری

نویسندگان : محمد شهبا , مهرداد پورعلم
منبع : هنرهای زیبا - هنرهای نمایشی و موسیقی دوره 18، شماره 2 - اسفند 1392

چکیده:

چکیده برجسته‌ترین پرسش همة نظریه‌پردازان فیلم، پرسش از رابطه‌ی واقعیت و فیلم بوده است، از نخستین فیلسوفان سینما همچون هوگو مونستربرگ گرفته تا فیلسوفان شناختی و تحلیلی همچون گریگوری کوری. در این میان، نگره‌ها و اندیشه‌های کوری از نوترین بررسی‌ها دربارة رابطة فیلم و واقعیت است. از نظر گریگوری کوری، رابطة واقعیت و فیلم تاکنون از سه نگرش متفاوت بررسی شده است: 1. «توهم‌گرایی» (توهم حرکت بر پردة سینما)؛ 2. «شفافیت» (قرار داشتن اشیای روی پرده در «حضور» تماشاگر)؛ 3. «همانندی» (همانندی محتوای بازنمودیِ تصویر سینمایی و واقعیت). کوری در بحث از واقعیت در فیلم، دو نگرش توهم‌گرایی و شفافیت را رد می‌کند و نگرش همانندی را می‌پذیرد. در این مقاله، پس از مرور رابطة فیلم و واقعیت و توهم، (فقط) نگرة همانندی گریگوری کوری بررسی می‌شود. کوری در کتاب تصویر و ذهن: فیلم، فلسفه، و علومِ شناختی نگرش «همانندی» را در برابرِ دو نگرش توهم‌گرایی و شفافیت مطرح می‌سازد و از آن دفاع می‌کند. هدف این مقاله، نشان دادن کاستی‌های دفاع کوری از نگرش «همانندی» است. نویسندگان مقاله می‌کوشند نشان دهند با دگرگونی مفهوم فیلم در سال‌های اخیر و پیشرفت فناوری ساخت و نمایش، نگره‌های واقعیت در فیلم هم نیاز به گرگونی دارند تا پاسخگوی بررسی‌های نو در فیلم باشند.