جوکر، عنوان یک مسابقه یا رئالیتی شو است که پس از موفقیت در فصل اول، دومین فصل خود را با بازیگران جدید و البته حضور خود احسان علیخانی در پنج قسمت رقم زد. بازیگران این فصل: مجید مظفری، سید جواد رضویان، بهرنگ علوی، محمدرضا علیمردانی، امیرحسین رستمی، نیما شعبان‌نژاد، نصرالله رادش و هادی کاظمی هستند که در کنار یکدیگر ترکیبی جالب اما چالش برانگیز را ایجاد کرده‌اند.
تقلید یا نوآوری
مسابقه جوکر برنامه‌ای است برگرفته از یک بازی معروف جهانی. در این بازی باید دیگران را خنداند و در عین حال نخندید. اولین بار یکی از مطرح‌ترین چهره‌های کمدی ژاپن این بازی را ابداع کرد و با نام Documental آن را ساخت. پس از موفقیت برنامه، شرکت آمازون پرایم ویدئو امتیاز آن را خرید و با نام LOL مخفف Last One Laughing اقدام به ساختن نسخه‌های اختصاصی آن در کشورهای مختلف کرده است. تاکنون علاوه بر ژاپن که طی ۵ سال ۹ فصل از این برنامه را پخش کرده، کشورهای استرالیا، آلمان، ایتالیا، فرانسه، اسپانیا، هند و مکزیک نیز اقدام به تولید آن کرده‌اند. کشورهای دیگری نیز مانند کانادا خبر از ساخت این برنامه داده‌اند. باید درنظر داشت که کپی کردن برنامه‌های مطرح بین‌المللی اصلا کار بدی نیست. اساسا برنامه‌های مفرح که در مقیاس جهانی ساخته می‌شوند و موفق هستند تبدیل به یک الگوی جدی برای برنامه‌سازی می‌شوند که می‌تواند در تمامی ملیت‌ها و فرهنگ‌ها تاثیرگذاری خودش را داشته باشند. با این تعاریف، جوکر هم یک برنامه است که از روی نمونه‌های موفق خارجی برگردان شده و با معیارها و فرهنگ ایرانی داده شده است.
شرایط و قانون رئالیتی شوی جوکر
در این مسابقه کمدی ۸ شرکت‌کننده وجود دارند که برای مدت مشخصی در یک اتاق بزرگ محبوس می‌شوند. هر کس باید در طول مسابقه دیگران را بخنداند و در عین حال خودش نخندد. هر شرکت‌کننده‌ای که بخندد بار اول کارت زرد می‌گیرد و بار دوم با کارت قرمز جریمه و از اتاق اخراج می‌شود. به اتاق میزبان می‌آید و در کنار او ادامه مسابقه را تماشا میکند. همچنین میزبان می‌تواند با تشخیص خودش، شرکت‌کننده حذف شده را برای مدت مشخصی به اتاق برگرداند تا دیگران را بخنداند. با حذف شدن شرکت‌کنندگان، آخرین کسی که در اتاق بماند، برنده مسابقه می‌شود و تندیس و جایزه بزرگ را از آن خود میکند. همچنین به قسمت فینال فینالیست‌ها راه می‌یابد. هر شرکت‌کننده یک فرصت ویژه با مدتی محدود نیز در اختیار دارد که هر زمان خواست می‌تواند از آن استفاده کند. در این فرصت دیگران باید کاملا به او توجه کنند و اجازه هیچ کار دیگری ندارند و فرد در این مدت اجرای ویژه‌ای انجام می‌دهد تا دیگران را بخنداند. شرکت‌کنندگان از روش‌های مختلفی برای خنداندن دیگران استفاده می‌کنند و انواع مختلفی از کمدی را اجرا می‌کنند. از جمله آن‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد: اجرای نمایش کمدی، کاراکترسازی و تیپ‌سازی، شوخی‌های کلامی، اجرای موسیقی کمیک، اجرای استندآپ کمدی، استفاده از آکسسوار و ابزار مختلف مثل عروسک و لباس‌های بامزه، پارودی‌سازی آثار مشهور، کمدی فیزیکی و…
مجری محبوب
احسان علیخانی باتوجه به تولیدات چندین ساله خود شخصیتی محبوب در قاب رسانه برای مردم است و یکی از جذابیت‌ها برای ترغیب افراد جهت تماشای جوکر2 حضور علیخانی در جلوی دوربین بوده‌است اما شما پس از دیدن قسمت‌های این فصل متوجه خواهید شد که انتخاب سیامک انصاری با سال‌ها تجربه طنز در قاب سینما به عنوان میزبان جوکر1 انتخاب هوشمندانه‌تری بود. تیکه‌ها و صحبت‌های علیخانی در این فصل بیشتر از اینکه به خندیدن مخاطب کمک کند در این فرآیند وقفه نیز ایجاد میکند.
زمانی که هدر میرود!
یکی از خلاهای این برنامه، زمان طولانی هر قسمت است. مصاحبه‌های طولانی، قرارگیری بیجای ضبط‌های پشت صحنه در وسط یک صحنه خنده‌دار، وقفه‌های بی دلیل بسیار، روند طولانی اهدا کارت اخطار به بازیکنان و… باعث می‌شود که فرد تا انتهای هر قسمت با شوق و انگیزه‌ای که از ابتدا داشته به تماشای برنامه نپردازد. بنظر میرسد اگر زمان هر قسمت را کوتاه‌تر کنند قطعا نسبت دفعات خنده افراد به زمان هر قسمت نیز تعدیل و افزایش پیدا خواهد کرد. بعد از چند دقیقه از تماشای مجموعه خواهید فهمید که تلاش بیش از حد شرکت‌کنندگان برای شوخی کردن با حرکات موزون به یک ترفند تکراری در این برنامه تبدیل شده که کمتر مخاطبی ممکن است با تماشای آن بخندد. نکته دیگر نبود یک ایده مشخص برای ایجاد خنده در شرکت‌کنندگان است. «جوکر ۲» روی ایده‌های تکراری و ساده که ممکن است به ذهن هر ایده‌پرداز تازه‌کاری خطور کند، متمرکز است، مانند حرکات موزون، یا تعریف‌کردن جوک‌‌های گاها بی‌سر و ته و یا حتی ایجاد صداهای عجیب و غریب توسط شرکت‌کنندگان!
جذابیت؟!
دکور؛ مبحث دیگری در برنامه است که نقل بسیاری از انتقادات شده‌است: شلوغ، عجیب و گاهی زیبا و البته با رنگ‌های درهم که ممکن است چشم بیننده را آزار دهد. هربار که به نقطه‌ای از دکور نگاه کنید وسیله‌ای جدید به چشم شما خواهد خورد اما معنای خاصی به ذهن شما متبادر نمی‌شود و هیچ اثری از معنا یا هویت و نمادی مبتنی بر هویت ایرانی وجود ندارد! علاوه‌بر دکور نوع پوشش بازیگران نیز خیلی به چشم می‌آید و از درهم ریختگی دکور پیروی میکند.
دوربین
این برنامه به عنوان اولین برنامه‌ای که دکور ۳۶۰ درجه دارد، معرفی شده اما دکور شلوغ آن که با ۵٣ دوربین احاطه شده و مدام از زاویه‌هایی مختلف در معرض دید بیننده قرار می‌گیرد، چشم را خسته میکند! می‌توان گفت «جوکر ٢» از یک شلوغی بی‌مورد صحنه رنج می‌برد، شلوغی‌ای که بعضاً باعث خطای دید در چشم مخاطب شده است. در کنار آن بیان مکرر تعداد دوربین‌ها در لحظات مختلف برنامه واقعا حوصله مخاطب را سر می‌بردو قطعا همه نیت عوامل سازنده را برای از دست ندادن حتی یک صحنه ریز خطا درک می‌کنند اما احتیاجی به بیان صدباره این نکته نیست!
کدام شوخی مسئله این است؟
نکته‌ای که در این فصل از جوکر خیلی به چشم می‌آید، شوخی‌های مثبت هجده است که تماشای این برنامه را به صورت خانوادگی سخت خواهد کرد. موضوعی که ذهن مخاطب را درگیر میکند این است که یعنی برای خنداندن دیگران حتما باید شوخی‌های این چنینی داشت و راه دیگری برای گرفتن خنده نیست!؟ این برنامه با هدف سرگرمی و خنداندن مخاطب ساخته شده‌است و فصل اول آن نسبتا سالم و مناسب جمع خانواده بود. با اینکه رنگ و لعاب این فصل نشاط‌آورتر از فصل قبلی است اما باید توجه داشت که محتوای آن با شوخی‌های غیرمستقیم جنسی پرشده‌است. این اصطلاحات دوپهلو برای بزرگسالان کاملا قابل فهم است اما برای افراد کم سن ممکن است با ابهام همراه باشد. بنابراین این احتمال وجود دارد که در صورت مشاهده این محصول در جمع خانواده و واکنش بزرگترها به شوخی‌ها توجه فرزندتان جلب شده و کنجکاو شود.
نتیجه‌گیری
در کل اگر بخواهیم درباره برنامه جوکر2 صحبت کنیم ایده‌ای جذاب و جالب است اما اگر به برخی نکات مهم مانند: مفیدتر کردن زمان برنامه، تمرکز بر شوخی‌های عام‌تر نه صرفا مثبت هجده، استفاده از استندآپ کمدین‌های جوان، تغییر مجری و… توجه شود درصد محبوبیت مخاطبین نیز افزایش پیدا خواهد کرد البته از همه مهم‌تر مشخص کردن این نکته است که هدف از ساخت این برنامه چیست؟ خنداندن تماشاگر یا خنداندن بازیکنان درون برنامه؟ اگر این موضوع کاملا شفاف شود قطعا به ساخت بهتر این مسابقه مطابق با هدف آن کمک خواهد کرد.
