مقاله: مبانی و بنیان‌های جرم انگاری در پیوستگی با گسترش خشونت در سینما

نویسندگان : نرگس رائیجی پارسایی, نفیسه متولی زاده نایینی, اردوان ارژنگ, سید مصطفی میرمحمدی میبدی
منبع : مطالعات فرهنگی اجتماعی حوزه پاییز و زمستان 1400 - شماره 10

چکیده:

بسیاری از فیلم‌های سینمایی، مروج برخی رفتارهای ناسازگار با هنجارهای جامعه از جمله خشونت بوده و با عدم نظارت شایسته در این عرصه، تولید و پخش این ‌گونه فیلم‌ها، در حال افزایش است. برای بهبود این وضعیت بایسته است، فیلم‌های سینمایی به جای آماج قرار دادن احساسات بیننده، در راستای ارتقای سطح آگاهی مخاطب که رسالت بنیادین سینماست، تهیه و تولید شوند. فیلم‌ها و برنامه‌ها با توجه به معیارهای ناهمگون، به اقسام گوناگونی تقسیم می‌شوند که مبانی و ریشه‌ی جرم‌انگاری از یک معیار به معیار دیگر می‌تواند ناهمسان باشد. انگیزه‌ی نگارش این پژوهش، بررسی مبانی و اصول جرم‌انگاری ترویج خشونت در سینماست. بدین منظور به روش توصیفی تحلیلی، مبانی و اصول جرم‌انگاری پخش این‌گونه فیلم‌ها بررسی گردیده است. یافته‌ها حاکی از آن است که با توجه به مبانی و اصول جرم‌انگاری ترویج خشونت دو راهکار، بایسته است. راهکار اول، بازنگری در چارچوب‌ها و سیاست‌های وابسته با درونمایه‌ی فیلم‌های سینمایی است تا مرحله‌ی تولید درونمایه‌ با دقت در جنبه‌های پیشگیرانه از جرم، ضابطه‌مند شود، وگرنه حقوق کیفری همچون راهکار دوم، با توجه به مبانی فقهی و بنیادین حقوقی همچون آیات، روایات، قاعده‌ لاضرر، اصل پدرسالاری قانونی، اصل اخلاق‌گرایی حقوقی و اصل مصلحت عمومی، پخش برنامه‌های ترویج‌دهنده خشونت را ممنوع اعلام می‌نماید. با توجه به این مبانی و ریشه‌ها، باید قائل به تفصیل شد مبنی بر اینکه نمایش خشونت در سینما تا اندازه‌ی متعادل و معقول بدون اشکال بوده؛ اما به تصویر کشیدن پیوسته‌ و گوناگون خشونت در ابعاد گسترده، تبعات جبران‌ناپذیری دارد