«قلب رقه»؛ نزدیک تر با داعش
داستان «قلب رقه» درباره یک ایرانی به اسم رضا با بازی شهرام حقیقت دوست است که چند ماموریت مهم در سوریه برعهده دارد. او همان جا با زنی سوری (ریما / شادی مختاری) ازدواج کرده، اما هر دو گمان میکنند دیگری کشته شده است. رضا در پوشش خبرنگار، اعتماد نیروهای داعش را به دست آورده است و از این طریق نقشههای خود را عملی میکند. از آن سو، اطلاع زوج داستان از وضعیت یکدیگر ماجرایی جدید پیش میآورد و یک مثلث عشقی با حضور یک داعشی شکل میگیرد.
رویکرد فیلم
در میان محصولات نمایشی با موضوع داعش، چند مورد سراغ داریم که ماجرا را از کانون بحران روایت میکنند. یعنی دوربین فیلم درست در دل جغرافیای فعالیت داعشیها قرار دارد. «قلب رقه» نیز چنین کرده است، اما قصه و رویکردی متفاوت دارد. فیلم گوشهای از اتفاقات تلخی که در شهر رقه سوریه، پایتخت خلافت خود خوانده داعش رخ داد را بازتاب داده و تصویری هولناک از زمان حضور آنها به تصویر کشیده است.
فیلمساز برای انتقال این منظور، با سوژه اصلی یعنی رضا همراه شده است و اغلب حوادث با ماجراجوییهای او بازنمایی میشود. در این سیر دراماتیک، مخاطب پی میبرد که سردمدارن داعش نه تنها گرفتار افکار التقاطی هستند؛ بلکه دنیایی با رفاه کامل برای خود طلب میکنند! یک ریاکاری تمام عیار. اتفاق خوب این که فیلم در نمایش داعشیها گرفتار اغراق و کلیشه نمیشود.
«قلب رقه» صرفا به ساختن تصویری واقعی از داعش و سردمدارن آن بسنده نکرده است. فیلم قدرت و توان نیروهای ایرانی را نیز نشان میدهد که فراز اصلی آن در قامت خبرنگار نفوذی تجلی یافته. موارد دیگر هم هست؛ مثل رخنه تا دل آشپرخانه داعش. این روایت دراماتیک که برگرفته از اتفاقات واقعی است، حس خوشایندی به مخاطب دست میدهد که نیروهای ایرانی، رزمندگان فاطمیون و … چگونه با رشادت و تیزهوشی توانستند، داعش را در خانه زمین گیر کنند.
وجود یک خط عاشقانه میان رضا و ریما و چشم طمع یک داعشی به این عشق زلال نیز از مواردی است که به کمک جذابیت قصه آمده است. مثل اکثر آثار نمایشی، برای زن در «قلب رقه» هم تعریفی استعاری مترتب است که این جا میتواند سمبلی از کشور سوریه باشد.
ساختار فیلم
خیرالله تقیانی پور، پیشینه تئاتری دارد، اما با کارگردانی «نجلا ۲» اثبات کرد در عرصه تصویر نیز صاحب استعداد است. «ترور» دومین سریال اوست که ماجرای ترور نافرجام حاج قاسم سلیمانی در کرمان را به تصویر میکشد. «نجلا» سکانسهای جنگی زیادی داشت که مربوط به حمله صدام به خرمشهر بود. «ترور» هم یک سریال اکشن-جاسوسی محسوب میشود. کارگردان در هر دو اثر، تسلط خود بر خلق سکانسهای سخت را نشان داد و با این تجربه به «قلب رقه» رسید. آن سابقه حالا به کمک تقیانی پور آمده و فیلم تبدیل به یک تریلر مهیج شده است. او قاب سینما را به درستی میشناسد و به خوبی مواظب است که ساختار را در خدمت محتوا قرار دهد. از این رو، «قلب رقه» با وجود برخوداری از سکانسهای اکشن و نیز صحنههای ملتهب فراوان، فارغ از خودنمایی کارگردان است.
بازیگران فیلم
بار اصلی حضور مقابل دوربین، بر دوش شهرام حقیقت دوست است. این بازیگر در «قلب رقه» شمایل قهرمانی را بر تن دارد که مخاطب میتواند او را بپذیرد. به این خاطر که پای شخصیت، روی زمین است و مثل یک انسان واقعی به دل خطر میزند. در عین حال ایمان دارد؛ عاشق است، با هوش است و دیگران را مدام غافلگیر میکند. حقیقت دوست، بازیگری با سابقه و پرتوان است که در تئاتر، تلویزیون و سینما نقشهایی متفاوت از هم را بازی کرده و تحسینها به خود دیده است. او در «قلب رقه» گریم و موقعیتی متفاوت دارد و باید کاری کند که شخصیت در عین جدیت، به دل بنشیند و بتواند مخاطب را با خود همراه کند. این ماموریت سخت را حقیقت دوست به سلامت انجام داده است.
شادی مختاری در نقشه ریما که دکتری سوری است، تجربهای خاص در «قلب رقه» از سر گذارنده. مهربانی، مسولیت، ترس و شجاعت زنانگی ویژگیهای مهم این شخصیت هستند که در بازی بازیگر تبلور یافته. فیلم ادای دینی به زنان مبارز علیه داعش هم هست که در قامت ریما به ثمر نشسته است. عبدالرضا نصاری، فرهاد قائمیان، هدایت هاشمی، محمدرضا شریفینیا، مصطفی ساسانی، عامر علی و مهدی شیخ عیسی دیگر بازیگران «قلب رقه» هستند.
داعش و مبارزه مدافعان حرم با این گروهک، همچنان میتواند و باید دستمایه فیلم و سریالهای مختلف شود.
صحبت از یک تفکر خطرناک است که خیلیها به دلیل ناآگاهی اسیر آن شدند. «قلب رقه» از این منظر هم هشدار میدهد، اما نه به شکل شعاری و مستقیم. بلکه فیلم، داعش را به مثابه یک جریان خطرناک انحرافی میداند که مشابه آن همواره ظهور کرده است و باز هم ظهور خواهد کرد! طبعا وظیفه سینما، آگاهی رسانی و واکسینه سازی جامعه بر اساس وسع و توان خود است.