شهرک سینمایی انقلاب و دفاعمقدس از سال 1373 با هدف پشتیبانی از فیلمهایی با موضوعات انقلاب و دفاع مقدس و تاریخی از سوی نیروی مقاومت بسیج تأسیس شد. یکی از قدیمیترین لوکیشنهای این شهرک سینمایی که مورد استفاده بسیاری از پروژههای دفاع مقدس قرار گرفته است، خط مقدم جبهه جنگ بوده که شامل خاکریز دوجداره با طول تقریبی 700 متر که انواع سنگرها نیز در آن تعبیه شده است.
به مناسبت هفته دفاع مقدس نگاهی به تاریخچه و ادوات شهرک سینمایی دفاع مقدس انداختیم.
این شهرک فراتر از عنوانی که برای آن انتخاب شده، لوکیشن بخش عمدهای از تولیدات سینمایی و تلویزیونی مرتبط با داستانهای تاریخی از گذشته تا دوران معاصر است. شهرکی که در مجاورت پادگان لجستیکی نیروی زمینی سپاه پاسداران واقع شده است.
این شهرک دارای وسعت 580 هکتار خشکی است و خط مقدم جبهه جنگ آن شامل خاکریز دوجداره با طول تقریبی 700 متر با انواع سنگرها می باشد که لوکیشنهای ماندگاری در آن وجود دارند؛ فیلمهای مختلفی مانند «اخراجیها»، «معراجیها»، «یتیمخانه ایران»، «فرزند صبح» و «تنگه ابوقریب» گرفته تا مجموعههایی چون «حضرت یوسف»، «پایتخت 5» و «سوران»
سالیانه بیش از 70 فیلم، سریال، مستند و برنامه و آثار نمایشی در قالبهای مختلف ساخته میشوند و شهرک سینمایی امکانات، تجهیزات و فضا را در اختیار این آثار قرار میدهد. انبار لوازم تاریخی، پوشاک، موتور، ماشین و سولههای نگهداری از تجهیزات نظامی و تانکها و ادوات زرهی موجود در این شهرک باعث شد تا رنگوبوی باورپذیری به آثار هنری تلویزیون و سینمای ایران داده شود.
دشت تانک یکی از مهمترین لوکیشنهای این شهرک به شمار می رود که اولین بار در سریال «درچشم باد» استفاده شد. لوکیشنی که با توجه به نیاز فیلمسازان قابل تغییر است و تعداد زیادی ادوات و تانک منهدمشده نیز وجود دارد.
سوله ای از دستگاه های رزمی قابلیت رزمی ندارند
در پارکینگ زرهی چند دستگاه «کاسکاول چهار چرخ» وجود دارد که یکی از آنها خودروی زرهیای است که در مجموعه «پایتخت 5» از آن استفاده شد.
محمد افلاکی مسئول شهرک سینمایی انقلاب و دفاعمقدس درباره سوله زرهی شهرک می گوید: هر چیزی که در این سوله وجود دارد قابلیت رزمی ندارد؛ این نیست که تانک و نفربر ما به میدان رزم برود و اینجا فقط بُعد نمایشی کار هست از آن استفاده میشود. منظور این است که قابلیت رزم داشته باشد و فقط قابلیت حرکت دارند. شلیک تانک و تیربارهایی که روی آن شلیک میشود همه بحث نمایشی است. افکتهایی که دوستان جلوههای ویژه از آنها استفاده میکنند برای اینکه این ادوات را رزمی نشان بدهند.
نمونه آن کاسکاولی است که کاراکتر نقی معمولی (محسن تنابنده) در سریال «پایتخت» شلیک میکند و حدود دو هفته زمان برد تا با مسئول جلوههای ویژه پروژه، اسلحهای که مربوط به این نفربر اختصاص دارد را روی آن سوار کنیم تا شلیک شود.
هر پروژهای که کار رزمی دارد و نیاز به ادوات زرهی است در حوزه حرکتی از ما استفاده میکند و از این وسایلی که ما داریم استفاده میکنند و کمبودهایش را از یگانهای دیگر تأمین میکنند.
هزینه های سرسام آور نگهداری از ادوات
یکی از مشکلات این شهرک سینمایی هزینه های بالا و کمرشکن نگهداری از این ادوات و نفربرها می باشد که به گفته آقای افلاکی هیچگاه این هزینه ها بیش از حد انتظار متحمل پروژه های در حال تولید نبوده است. افلاکی در این باره میگوید: هزینههایی که از پروژهها دریافت میشود به جرأت میتوانم بگویم گاهی یک دهم هزینههایی است که اگر نخواهند لوازم و ابزار و ادواتشان را از ما دریافت کنند و به سمت بازار آزاد میروند. متأسفانه این نگاه به وجود آمده شهرکهای سینمایی هزینههای هنگفتی دریافت میکنند به جرأت میتوانم بگویم تعویض دیسک و صفحه یکی از همین تانکها و نفربرها میلیاردی است و اگر میخواستیم روی پروژههای سینمایی و یا تلویزیونی این هزینه را سرشکن کنیم بایستی صاحبان آثار با عرصه سینمای دفاعمقدس خداحافظی میکردند
آرشیوها همچنان در حال بروزرسانی است
از بخشهای دیگر شهرک، انبار ملزومات تاریخی و جنگی مانند لباسها، بیسیمها، اسلحه و گلولهها، کلاه و کلاهخودها، آکساسوآرهای مختلف، چادرها و خیمهها، وسایل بیمارستانی و امداد است که تعمیر و دوخت لباس ها به عهده بخش خیاطی شهرک سینمایی است بخشی مهم که مانع از توقف کار می شود چرا که گاهی اوقات برخی لباسها دیگر دوخته نمیشوند یا برخی لباسها آسیب میبینند و نیاز به تعمیر و یا جایگزین دارند و بخش خیاطی بسیار تأثیرگذار بوده و مانع از توقف کارها میشود.
بخش البسه و ملزومات یک آرشیو کامل و متنوعی از لباسها و لوازم در گونههای مختلف ساخت سریال و فیلم (در ژانرهای تاریخی، مذهبی دفاعمقدس، درام، اجتماعی و تاریخ معاصر) وجود دارد که به عقیده افلاکی نگهداری از این بخش شامل سخت گیری هایی می شود که او در این باره می گوید: اگر از حیث نوع و تنوع جنسمان صحبت کنیم آرشیو ما کامل است اما به لحاظ حجم، در محدودیت هستیم. بیشترین حجم لوازم نظامی است که مشاهده میکنید. لباسهای نظامیمان بیشتر به دهه 60 و دفاعمقدس و قبلتر برمیگردد. بحث کمیته و زمان پهلوی، لوازم و لباس موجود است. برای تهیه این لباسها همچون زمان گذشته و زمان حال پیدا نمیشود. هم جنس پارچه و رنگ لباس موردنظر است و هم نوع دوخت؛ به همین خاطر سختگیری میکنیم.
چون لباس و البسه جنسشان مصرفی است و بعد از مدتی از بین میروند و در بحث نگهداری کار ما را سختتر از بخشهای دیگر میکند. وقتی سازندگان آثار هم میآیند و لوازم و لباسها را میگیرند و میبرند انتظار دارند اتفاقاتی که سر فیلمبرداری برای این لوازم افتاده را چشمپوشی کنیم که متأسفانه برای ما امکانپذیر نیست و مجبوریم یک مقداری در این حوزه سختگیری کنیم تا انبارمان را سرپا نگه داریم.
بخش ترابری و آرشیو ماشین هایی از دهه 60 و 70
در بخش ترابری و ماشین های عتیقه به تعبیر افلاکی این بخش در حال به روزرسانی و تکمیل آرشیو خود است. ماشین هایی از زمان دور که قدیمی ترین آن به سریال«کیمیا» در دهه 70 تعلق دارد.
انباری در دهه 80 برای نگهداری از ماشینهای جنگی و قدیمی ساخته شد و سولهای که برای استفاده پروژههای سینمایی است حدود یک سوم ماشینهای این شهرک را در خود جای داده است.
ماشینهایی است که از سپاه تهیه شده است به دلیل اینکه دیگر پادگانهای سپاه به آنها نیاز نداشتند اما به خاطر نزدیکی و ایجاد قرابتشان در پروژههای دفاعمقدسی، انتخاب و برای بازسازی آنها هزینه شده است.
بارها مسئول شهرک سینمایی به این مسئله که برای حفظ این شهرک نیازمند حمایتهای مسئولان هستند، اشاره کرده است. این انتظار میرود که مسئولین حمایت کنند تا فیلمهای خوبی برای سینما، تلویزیون، نمایشخانگی و مدیومهای دیگر ساخته شوند و در معرض نگاه مخاطبان قرار بگیرند.